岁月无痕是什么意思| 印度什么教| 拜你所赐什么意思| 中暑不能吃什么| 嗓子疼吃什么药| 为什么脸突然肿了| 胃食管反流病吃什么药| 属龙女和什么属相最配| 白羊座跟什么星座最配| 脱发厉害是什么原因引起的| 肾阳虚吃什么食物| 硬性要求是什么意思| 乌梅有什么功效| 庸人自扰什么意思| 饮食清淡的标准是什么| 牙疼不能吃什么| 回奶吃什么药| 什么病能办低保| 尿常规能查出什么| 高血压会引起什么病症| cet是什么意思| 水稻什么时候播种| 团长相当于地方什么官| 奕五行属什么| 尿频尿不尽吃什么药| 梦见自己结婚了是什么征兆| 手脱皮吃什么维生素| 为什么会得面瘫| 血氨高是什么原因| 蒙脱石散什么时候吃| 睡觉放屁是什么原因| 一般什么人容易得甲亢| 赞什么不已| 石榴是什么生肖| snoopy是什么意思| 为什么都开头孢不开阿莫西林| 鬼迷心窍什么意思| 一什么叮咛| 幼儿急疹为什么不能碰水| 小猫感冒吃什么药| 什么光会给人带来痛苦| 渣男最怕什么样的女人| 什么空如什么| 指甲盖凹凸不平是什么原因| 失物招领是什么意思| 青海有什么湖| 魔术贴是什么| 上海话小赤佬是什么意思| 乙肝125阳性是什么意思| 产后42天复查都检查什么| hi是什么酸| 戒手淫有什么好处| cv是什么| 永加一个日念什么| 两个人能玩什么游戏| 空腔是什么意思| 左肾钙化灶什么意思| 蚕蛹是什么| 红花是什么| 咸池是什么意思| 什么是预防医学| 神经性呕吐是什么症状| 阑尾炎在什么位置疼| 肠道紊乱有什么症状| 高血压不能吃什么水果| 冲猪煞东是什么意思| 忌讳什么意思| 为什么第一次进不去| 收官什么意思| 石足念什么| 三七粉什么颜色| 神经官能症吃什么药| 柔软的什么| 手表五行属什么| 怀孕有什么表现| 扁平疣是什么引起的| 小肠气有什么症状| 沉甸甸的爱是什么意思| 梦到自己头发白了是什么意思| 黄芪可以和什么一起泡水喝| 什么叫继发性高血压| 巴扎黑是什么意思| 全身痒是什么病| 穿云箭是什么意思| 月亏念什么| 婴儿吐泡泡是什么原因| 生吃苦瓜有什么好处和坏处| 神经衰弱吃什么药好| 鼻炎吃什么消炎药效果最好| 太行山在什么地方| 上不来气吃什么药| 句号代表什么意思| 桂花是什么季节开的| 春宵一刻值千金什么意思| 肿气肿用什么药比较好| 蜂蜜和什么食物相克| 叫姑姑是什么关系| 戊肝是什么病| 套马的汉子你威武雄壮是什么歌| 什么是切线| 心肌梗塞有什么症状| 剁椒能做什么菜| 水瓶座什么象| 一什么新闻| 什么地站着| 梦到抓了好多鱼是什么意思| 异常出汗是什么原因| 慧根是什么意思| 筋是什么组织| 牙髓是什么| 2014是什么年| 拍肺部ct挂什么科| 动漫是什么意思| 蚊子不咬什么体质的人| 西皮是什么皮| 梦见狗咬自己是什么意思| 92年的属什么生肖| 月字五行属什么| 胃疼吃什么药效果好| 回不到我们的从前是什么歌| hc是什么意思| 湿气重吃什么中成药| 吃什么蛋白质含量最高| 盐和小苏打一起有什么作用| 身份证前六位代表什么| 癃闭什么意思| 耳膜穿孔什么症状| 小孩子流鼻血是什么原因| plump什么意思| 鲜字五行属什么| 西瓜什么时候种植| 美莎片是什么药| 吃什么降三高最好| 一节黑一节白是什么蛇| 看乳腺挂什么科| 马天尼是什么酒| 射手座男生喜欢什么样的女生| 交际花是什么意思| 后羿射日什么意思| 做喉镜挂什么科| 下午14点是什么时辰| 心慌是什么感觉| 长期口腔溃疡挂什么科| 粑粑黑色是什么原因| 琼瑶是什么意思| 人生只剩归途什么意思| 丹参长什么样子图片| 五月十七号是什么星座| 尿不出尿是什么原因| 例假推迟是什么原因| 什么属相好| 2009年是什么年| 小孩为什么会流鼻血| 前额头痛吃什么药| 石女是什么意思啊| 两面三刀是什么生肖| 正常高压是什么意思| 男生爱出汗是什么原因| vip是什么意思| 七九年属什么生肖| 五十年婚姻是什么婚| 正月十二是什么星座| 什么是普世价值| 甘油三酯高吃什么药好| 风起云涌是什么意思| 酸辣粉是什么粉| sorona是什么面料| 吃什么能缓解孕吐| 羊膜囊是什么| 大姨妈是什么意思| 考护士资格证需要什么条件| 一个兹一个子念什么| 胎儿左心室强光点是什么意思| 胆固醇高是什么原因引起的| 内化是什么意思| 鼻基底填充用什么材料比较好| 面部痉挛是什么原因引起的| 心室预激是什么意思| 毕业送什么花| 发福了是什么意思| 吃什么可以治痔疮| 肺部高密度影是什么意思| 什么叫专科| 独生子女证办理需要什么材料| 赵字五行属什么| 01年的属什么| 天打五雷轰是什么意思| 2012年属什么生肖| 三个虫念什么| 胎儿窘迫什么意思| 膀胱炎挂什么科| 磁共振是什么| zeesea是什么牌子| 4月26是什么星座| 口若悬河是什么生肖| 徐才厚什么级别| 下岗是什么意思| 圆珠笔是什么笔| 1.9号是什么星座| 紫字五行属什么| 脚痛挂什么科| 腹股沟在什么位置| 被蚊子咬了涂什么| 为什么说肺结核是穷人病| 官符是什么意思| 我们到底什么关系| 260是什么意思| 什么的长城| 孔雀女是什么意思| 鸽子咳嗽吃什么药最好| shadow是什么意思| 猴的守护神是什么菩萨| 洋葱配什么菜炒好吃| 头晕喝什么饮料| 深圳有什么好玩的地方| 保安的职责是什么| 海绵体供血不足吃什么药| 当局是什么意思| 秦时明月什么时候更新| 拉痢疾是什么症状| 地皮菜是什么菜| 子宫肌瘤是什么引起的| 丑小鸭告诉我们一个什么道理| 盐酸哌替啶是什么药| 动脉ct主要检查什么| 大便呈绿色是什么原因| 一毛不拔是什么生肖| 旧衣服属于什么垃圾| 梨状肌综合征挂什么科| 北京摇号什么时候开始的| 为什么端午节要吃粽子| 久坐伤什么| 子宫轻度下垂有什么办法恢复| 什么情况下需要做宫腔镜| 梦见蜜蜂是什么预兆| 西洋参适合什么人吃| 一什么湖水| 参加追悼会穿什么衣服| 白水晶五行属什么| 癸是什么意思| 天下之奇是什么生肖| 大学什么时候开始收费| 雷人是什么意思| 吃什么东西对肾好| 膝盖疼挂号挂什么科| 米诺地尔有什么副作用| 正太是什么| 作灶什么意思| 什么是http| 木可以加什么偏旁| 什么叫直系亲属| 什么是世界观| 鳞状上皮增生什么意思| 月子可以吃什么菜| 世界上最长的蛇是什么| 小便不利是什么意思| 一号来的月经排卵期是什么时候| 伽是什么意思| 嘴唇黑是什么原因| 兰蔻属于什么档次| 经期适合喝什么汤| 千钧一发是什么生肖| 茯苓有什么功效和作用| 打一个喷嚏代表什么| 百度

平安孝南:打造靠得住、打得赢、能干事、不出事的公安铁军

百度 北京时间3月25日,休斯顿毒蛇队遭遇狙击,以99-114不敌俄克拉荷马蓝队,四连胜被终结。


Архиме?д (?ρχιμ?δη?; бе??е? эра?а тиклем 287 йылда тыу?ан — бе??е? эра?а тиклем 212 йылда вафат бул?ан) — бар донъяла билд?лелек ал?ан борон?о грек математигы, физигы, механик ??м инженер. Геометрияла, шулай у? ??е ниге? ?ал?ан механика мен?н гидростатикала бик к?п асыштар авторы.

Архимед
Αρχιμ?δη?
Тыу?ан к?н?

б. э. т. 287({{padleft:-287|4|0}})

Тыу?ан урыны

Сиракузы

Вафат к?н?

б. э. т. 212({{padleft:-212|4|0}})

Вафат урыны

Сиракузы

?илми даир??е

Математика, механика, инженерия

Геометрия ?лк??енд?ге бик к?п асыштар я?а?ан, математик анализды? к?п идеяларын алдан ?уллан?ан. Механика, гидростатика?а ниге? ?ал?ан, бер нис? м??им уйлап табыу авторы бул?ан. К?п кен? математик т?ш?нс?л?р Архимед исеме мен?н б?йле. И? билд?ле?е — Архимед ?аны (22 / 7)[1]. Бынан тыш, уны? исемен граф, та?ы ла бер ?ан, копула, аксиома, спираль, есем, закон ??м баш?алар й?р?т?. ?алимды? эшт?ре, Иоганн Кеплер, Галилео Галилей, Рене Декарт ??м Пьер Ферма ке?ек, XVI-XVII быуаттар?а?ы б?т? донъя?а билд?ле математика ??м физика хе?м?тт?ренд? фай?аланыл?ан. Х??ерге ба?алар буйынса, Архимед асышы 1550-1650 йылдар?а математиканы артабан ??тере? ?с?н ниге? булды. Атап ?йтк?нд?, Архимед эшт?ре математик анализ ниге?ен? ят?ан.

Архимед тормошо мен?н бер нис? ри??й?т б?йле. Архимед батша Гиерон тажыны? был заказ ?с?н бирелг?н алтындан я?ал?анмы, ?лл? о?та к?м?ш ?ушып алдаш?анмы ик?нен бел? ал?ан. ?уйыл?ан м?сь?л? тура?ында Архимед уйланып мунса?а кил?. ?ыу тултырыл?ан ванна?а инг?с, ул ?ыу ким?ле к?т?рег?нен? и?тибар ит?. Шул ва?ытта у?а ?ы?ып сы?арыл?ан ?ыу к?л?мен масса мен?н б?йл?? тура?ында уй кил?. Был гидростатика ниге?е була. ?Эврика!? Архимед ваннанан ?икереп сы?а ла ялан?ас килеш батша янына й?гер?. Таж ?ы?ыры?лап сы?ар?ан ?ыу к?л?мен ??м уны? ауырлы?ында?а алтын ки??кт?рен са?ыштырып ?ара?ас, ?алим ювелир?ы? алдауын и?батла?ан. Баш?а ри??й?тт?р буйынса ?алим рычак теория?ын ас?ан. Ул ?оро ер?? каток ??т?нд? бар?ан ?ур карабты рычаг яр?амында к?сер? ал?ан. Шунан ?у? ?алим: ?Ми?? таяныу н?кт??е биреге?, мин Ер шарын к?сер?м?,- тиг?н.

Римлянд?р Сиракузды штурмла?ан ва?ытта Архимед т???г?н яйланма ?аланы ди?ге???н ??м ?оро ер??н ??ж?м итк?н тулы бер армияны ал?ан. ?аланы ти? ген? яулап алма?сы бул?ан римлянд?р пландан баш тартыр?а м?жб?р булалар ??м ?амау?а к?с?л?р. Ике йылдан ?аланы хыянатсы яр?амында ба?ып алалар. Штурм ва?ытында Архимед ?лг?н.

Архимед тормошо тура?ында м??л?м?тте бе?г? Полибий, Тит Ливий, Цицерон, Плутарх, Витрувий, Диодор Сицилийский ??м баш?алар я?ып ?алдыр?ан. Улар?ы? бары?ы ла к?пк? ?у?ыра? й?ш?г?н. Шу?а к?р? бул?ан ва?ы?алар?ы ба?алау е?ел т?гел.

Биография?ы

??г?ртерг?

Архимед тормошо тура?ында м??л?м?тте Полибий, Тит Ливий, Цицерон, Плутарх, Витрувий ??м баш?алар я?ып ?алдыр?ан. Улар ????ре я??ан ва?и?алар?ан к?пк? ?у?ыра? й?ш?г?н ??м шу?а к?р? м??л?м?тт?р?е? д?р??л?г?н билд?л?? м?мкин т?гел.

Архимед грек колония?ы бул?ан Сицилия утрауында Сиракузда тыу?ан. Плутарх билд?л??енс?, Архимедты? ата?ы, математик ??м астроном Фидий — Сиракуз залимы Гиерон батшаны? я?ын ту?аны бул?ан. Ата?ы улына бала са?тан у? механика, математика ??м астрономия?а ??й?? т?рби?л?г?н. Архимед ул заманда Мысыр?ы? ф?нни ??м м???ни ???ге бул?ан Александрия?а у?ыр?а кит?.

Александрияла Архимед билд?ле ?алимдар астроном Конон, т?рл? я?лы ?алим Эратостафан мен?н таныша, улар мен?н ??мерене? а?а?ына тиклем хат алыша. Ул ва?ытта Александрия ??ене? 700 ме?д?н ашыу ?улъя?ма йыйыл?ан китапхана?ы мен?н дан тота.

Архимед ошонда ??ене? ???р??ренд? телг? ал?ан Демокрит, Евдокс ??м баш?а грек геометрия белгест?ре хе?м?те мен?н таныш?андыр, мо?айын.

У?ып б?тк?с, Архимед Сицилия?а ?айта. Бында уны и?тибар мен?н сол?ап алалар ??м ул мохтажлы? кисерм?й. К?п йылдар ?тк?нг? к?р?, уны? тормошо легендалар мен?н буталып б?т?. У?ыуын тамамла?ас, Архимедес Сицилия?а ?айта. Й?ш ?алимды? куртира булып карьера я?ар?а тел?ге булмай. Сиракуз батша?ыны? ту?аны булара?, у?а тейешле й?ш?? шарттары бир?. Херон ту?аныны? ?эксцентриситеттарына? то?ро була. Ф?н мен?н ?ы?ы??ын?ан Архимедтан айырмалы р??ешт?, король Сиракуз уны ??м?ли ?улланыу ?с?н м?мкинлект?р э?л?г?н. Н?? ул, б?лки, Архимедты? ынтылышы буйынса уйнап, уны ижады замандаштарын фашла?ан ??м ижадсы?а б?т? донъя?а билд?лелек килтерг?н механизмдар ??м станоктар т???рг? к?ндерг?ндер.

Легендалар

??г?ртерг?
 
Архимед Ер шарын к?сер?

Замандаштарын ша? ?атыр?ыс асыштары мен?н та? ?алдыр?аны ?с?н ??е й?ш?г?н ва?ытта у? уны? тура?ында легендалар сы?аралар.

Архимед батша Гиеронды? тажы та?а алтындан эшл?нг?нме, ?лл? ювелир у?а к?м?ш ?уш?анмы ик?нен билд?л?й ал?аны тура?ында хик?й?т бар. Алтынды? са?ыштырмаса ауырлы?ы билд?ле була. ?мм? тажды? к?л?мен, форма?ы д?р?? булма?ан?а к?р?, билд?л?п булмай!

 

Архимед был м?сь?л? тура?ында о?а? уйлана. Ваннала йыуын?ан ва?ытта уны? башына и? киткес уй кил?. Тажды ?ыу?а сумыр?а?, ?ы?ып сы?арыл?ан ?ыу?ы? к?л?ме тажды? к?л?мен? тиге? ик?нен а?лай[2]. Легенда буйынса, Архимед ш?р? килеш ?Эврика!? (ε?ρηκα — таптым) тип урам?а й?гереп сы?а. Ошо ва?ытта гидростатиканы? т?п законы — Архимед законы асыла.

 
Архимед алтын тажды? ?ыу?а?ы ауырлы?ын, б?лки, ошолай билд?л?г?ндер.
 
К??г?л?р яр?амында ?ояш нур?арын йыйыу.

Икенсе легенда буйынса, Мысыр батша?ы Птоломей?а Гиерон б?л?к итеп т???тк?н ?Сиракузия? кораблен эшл?п б?тк?с, бер нисек т? ?ыу?а т?ш?р?п булмай ик?н. Архимед ти? ген? блоктар система?ын ?ора ??м был эште бер ?улы мен?н ген? баш?ара. Легенда буйынса, Архимед шул ва?ытта ?Ми?? таяныу урыны биреге?, ??м мин Ер?е к?сер?м? (ингл. ?Give me a place to stand on, and I will move the Earth?, рус. ?Дайте мне точку опоры, и я сдвину Землю?), тип ?йт?.

Сиракуз ?амау?а

??г?ртерг?

Архимедты? инженер да?илы?ы бе??е? эра?а тиклем 212 йылда Рим мен?н Карфаген ара?ында?ы ?у?ышта римлел?р Сиракузды ?амап ал?анда асыла.[3]. ? был ва?ытта ул 75 й?шлек ?арт була! Архимед эшл?г?н к?сл? таш атыу машиналары Рим ??ск?рен? таш яу?ыра. Римлел?р ?ала ситенд? х??еф?е? булыр тип уйлап, стена?а я?ыныра? кил?л?р. Б?л?к?йер?к таш атыусы машиналар я?ын ара?а таш яу?ыра. К?сл? крандар кораблд?р?е эл?ктереп алып, ??к? к?т?реп ?ыу?а ыр?ыта, кораблд?р т??к?рел? ??м бата.[4].

Римлел?р ?аланы ?аты ??ж?м мен?н алып булма?ас, ?амау?а тотор?а булалар. ?Римлел?р ?аланы алыр ине, ?г?р бер ?артты ю? ит??л?р. Бына шундай эшк? й?н?лтелг?н бер кешене? ??ж?йеп к?с? ??м ??л?те?, тип я?а борон?о тарихсы Полибий.

 
?ояш нур?ары мен?н кораблд?р?е яндырыу.

?амау ва?ытында ла Архимед римлел?рг? тын?ы бирм?й. Легенда буйынса, ?аланы ?а?лаусылар ялтыратыл?ан ?ал?ан ??м к??г?л?р яр?амында ?ояш нур?арын Рим флотына й?н?лтеп кораблд?р?е яндыра.

 
Эдуард Вимонт (1846—1930). Архимед ?ле?е

Архимедты? ?леме тура?ында бер нис? фараз бар[5]:

  1. 75 й?шлек Архимед ?й? янында юлда?ы ?омда ?ы?малар эшл?п уйланып ултыр?ан. Был ва?ытта Рим яугире ?ы?маларын тапап китк?н, асыулы ?арт ?Мине? ?ы?маларыма тейм?!? тип яугирг? ташлан?ан. Яугир уны ?ылысы мен?н сабып ?лтерг?н.
  2. Архимед янына бер яугир килеп ??ен Марцелл тип таныштыр?ан. ?мм?, Архимед ны?ышмалы р??ешт?, эшл?п ултыр?ан м?сь?л?м сиселм?й ?алды тип, бер ген? минут к?т?п тороуын ?орай. ?алдат ?артты с?нсеп ?лтер?.
  3. Яугир Архимедты? ?й?н? килеп кереп ?ылысын тер?г?с: ?Ту?та, а? ?ына сабыр ит. Мине? м?сь?л?м сиселм?й ?алды, ?у?ынан тел??? н?м? эшл?!? тип ?ыс?ырып ?лг?р?.
  4. Архимед ??е Марцелг? ?ояш ?урлы?ын ?лс?й тор?ан прибор ?ы?маларын к?р??терг? юллана. Китеп бар?анда, уны? ?умта?ында алтын ??м затлы ?йбер??р тип уйлап, Рим ?алдаттары уны с?нсеп ултер?.
 
Фараз буйынса Архимедты? Сиракузда?ы ??бере

Марцелл Архимед?а тейм??к? бойоро? бирг?н ??м ?лтерг?нг? бик асыулан?ан.

Легендалар шулай ??йл?й. ?мм?, к?п тарихсылар, Архимедты? а?ылы бер армия?а тиге?, шу?а уны? ?леме осра?лы т?гел, тип и??пл?й.

Был ва?и?алар?ан ?у? 137 йыл ?тк?с, бе??е? эра?а тиклем 75 йылда, Архимедты? ярым емерелг?н ??бере табыла, унда ??е васыят итк?нс? цилиндр эсенд? ?амал?ан шар т?ш?р?лг?н[6].

Ф?нни хе?м?те

??г?ртерг?

Математика

??г?ртерг?
 
Шар?ы? май?аны ?ама?ан цилиндр?ы? май?аныны? 2/3 ?л?ш?н? тиге?.

Плутарх ?????ренс?, Архимед математика?а арты? бирелг?н була. Ул ашауын онота, ??ен х?ст?рл?м?й. Уны? хе?м?тт?ре математиканы? ул осор?а?ы б?т? ?лк?л?рен? — геометрия, арифметика, алгебра?а ?а?ыла. Математика ??ешен? Архимед тарафынан т???р?к о?онло?о ??м диаметры са?ыштырма?ын и??пл?п сы?арыу ?ур ?л?ш индер?. Был ?ан  :   ?архимед ?аны? исеме а?тында билд?ле.

Механика

??г?ртерг?
 
?йбер??р?е Архимед винты яр?амында к?т?ре?

Архимед т?рл? механика ?оролмалары мен?н дан ала. Рычаг Архимед?а тиклем у? билд?ле була, тик ул рычагты? Тулы теория?ын и??пл?п сы?ара ??м ??м?лд? ?уллана. Ауыр й?кт?р?е к?т?ре? ??м к?сере? ?с?н Сиракузда блок-рычаглы механизмдар т???й.

Архимед винты

??г?ртерг?

Архимед асыштарыны? к?п ?л?ш? уны? тыу?ан ?ала?ы Сиракузды? ихтыяждары мен?н б?йле. Борон?о грек я?ыусы?ы Афиней (бе??е? эра?а тиклем II—III быуаттар) Гиерон II батшаны? ?алим?а антик ?лс?мд?р буйынса ??й?т ?ур ?Сиракузия карабыны? проектын т???рг? ?ушыуын? тасуирлаап я?а. Карапты к??ел асыу с?й?х?тт?ре ва?ытында, шулай у? й?к ??м ?алдаттар?ы ташыу ?с?н фай?аланыр?а йыйыналар. А?ыл таштар ??м фил ??й?кт?ре мен?н би??п эшл?нг?н карапты? о?онло?о 100 метр тир??ен? ет?, ??м ул 5 ме?л?п кешене ташыр?а ??л?тле була[7].

Афиней?ы? я?ып ?алдырыуынса, карапта ба?са, гимнасий ??м хатта Афродита?а ба?ышлан?ан ?иб???тхана була. Бындай судно, мо?айын, ?ыу ?тк?рер, тип фаразлай?ар. ? Архимед уйлап тап?ан винт карап эсен? инг?н ?ыу?ы ни бары бер ген? кешене? ?ур?ыртып кире ди?ге?г? т?г? алыуын т?ьмин ит?[7].

Был ?оролма цилиндр эсенд?ге винт ?ырыны? ?ыя й?н?лешт? ?йл?не?ен?н ?иб?р?т (??р?тт? был асы? к?рен?). Архимед винтыны? т???л?ш? бе??е? эра?а тиклем I быуатта й?ш?г?н Рим архитекторы Витрувий хе?м?т?ренд? бе??е? к?нд?рг? килеп етк?н. ?арар к??г? бик ябай ?ына булып к?ренг?н был ?оролма ?алим алдына ?уйыл?ан бурысты х?л итерг? яр?ам ит?. Артабан уны халы? хужалы?ыны? т?рл? тарма?тарында ??м с?н???тт?, шул и??пт?н шыйы?лы?ты ?ур?ыртыу, к?мер ??м иген ке?ек ?ойолоусан ?аты матд?л?р?е тей?? ?с?н ?уллана башлай?ар. Архимедты? был винтты беренсе булып уйлап табыуы б?х?сле. Б?лки, Архимед винты — ?Сиракузия? карабы т???лг?нг? тиклем ?к Вавилонда Семирамиданы? а?ылмалы ба?саларында?ы ??ентел?рг? ?ыу ?ибе??? фай?аланыл?ан ?ыу насосты? бер ни тиклем модификациялан?ан система?ылыр[8][9].

Гидростатика

??г?ртерг?
Видеоурок: закон Архимеда

Архимедты? тыу?ан ?ала?ы Сиракуз портлы ?ала була. Судно т????сел?р ??м ди?ге??? й????сел?рг? есемд?р?е? й????с?нлеге м?сь?л?л?рен к?н д? х?л итерг? тура кил?. Гиерон Икенсене? батша тажын эшл?г?нд? ?улланыл?ан алтында баш?а металл ?ушылмаларыны? к?пме булыр?а тейешлеген асы?ла?анда Архимед законы килеп тыу?ан тиг?н фараз й?ш?й. ?мм? Сиракуз батша?ы ?уй?ан м?сь?л? тажды? ??м ?улланыласа? алтын к?л?мен беле??е ген? талап ит?. ?Архимед законы? тиг?н атама ал?ан гидростатика законын фай?аланыу батша ?уй?ан м?сь?л?не х?л ите??? талап ителм?й[10].

Й????се есемд?р тура?ында?ы хе?м?т ике ?л?шт?н тора. Т??ге ?л?ш?ш?нд? т?п положениелар асып ?алына, икенсе?енд? — шыйыклы??а барып т?шк?н есемде? тиге?л?неше м?сь?л?л?ре ?арала (параболоидты? ?йл?неше ми?алында)[11].

Логик фекерл?? юлы мен?н, шулай у? эксперименттар яр?амында ра?лау ниге?енд?, Архимед т?б?нд?ге ?ы?ымта?а кил?: ?г?р ?ыу?ан е?ел бул?ан есем, шыйы?лы??а барып т?ш??, ул тик есем к?л?ме ми?дарында?ы ?ына шыйы?лы?ты ?ы?ыры?лап сы?ара. ?Шыйы?лы?тан е?елелер?к бул?ан есемде к?сл?п батырыр?а тырыш?ан осра?та ул есемд?н ауырыра? к?с мен?н шыйы?лы? ??т?н? кире ?ал?а?[11][10].

Астрономия

??г?ртерг?

Архимед к?к й??? есемд?рене? х?р?к?тен, ?ояш сы?ыуын, Ай фазаларын к?р??т? тор?ан планетарий й?ки к?к к?мб??ен эшл?п к?р??т?.

 
Система мира Архимеда

Б?г?нг? к?нд? ?алимды? ?с астрономик эше тура?ында?ы м??л?м?т билд?ле. ?Псаммит? тип атал?ан ?илми хе?м?тенд? Архимед ?ал?мде? ?лс?ме тура?ында?ы м?сь?л?г? ту?тала. Ипполит Римский (бе??е? эраны? 170—230-се йылдары) уны?ы тип таныл?ан ?Философумена? ("Сафсаталар?ы фашлау") трактатында Архимедты? шул м?лд? ю?ал?ан тип и??пл?нелг?н ?илми эшен?н алын?ан м??л?м?тт?р?е: планеталар ара?ында?ы алы?лы?тар?ы атай. Шулай у? ??енс?лекле планетарий (прибор) й?ки Архимед т???г?н ?к?к к?мб??е? тура?ында д?рт тап?ыр телг? алыуы ?а?лан?ан[12].

?Псаммита? ул т?жриб?л?р яр?амында ?ояшты? м?й?ш диаметры 27’-н?н до 32’55"-к? тиклем тип билд?л?й. Ысынында и?? был ?ан 31’28"—32’37" т?шкил ит?. Й??ни, х??ерге автор?ар билд?л??енс?, Архимед беренсе булып был д??м?лде билд?л??г? ?лг?ш?[13].

Архимед планетарий?ы й?ки ?к?к к?мб??ен? т???й, уны ?йл?ндерг?нд? биш планетаны? х?р?к?тен: ?ояш ??м Ай сы?ышын, улар?ы? фазаларын ??м Ай?ы? тотолоуын, ике есемде? д? офо? ?ы?аты артына инеп ю?алыуын к???терг? була. Планеталар?а тиклем алы?лы?ты билд?л?? м?сь?л??е мен?н д? ш???лл?н?; уны? и??пл????ре ниге?енд? ???генд? Ер бул?ан ?ал?м система?ы ят?ан тип фаразлана, ?мм? ?ояш тир?л?й ?йл?нг?н Меркурий, Венера и Марс планеталары мен?н берг? ?ояшты? Ер тир?л?й ?йл?не?ен д? фаразлай. ??ене? ?Псаммит? трактатында Аристарх Самосский?ы? донъяны? гелиоцентрик система?ы тура?ында?ы м??л?м?тте л? бир? [14].

???генд? Ер бул?ан донъя система?ы, ? уны? тир?л?й Ер, Ай ??м планеталар ?йл?не?е асы? итеп ??р?тл?г?н ?к?к к?мб??е? тура?ында?ы м??л?м?т бер нис? антик сы?ана?та я?ып ?алдырыл?ан. Цицерон Гай Сульпиций Галлды? (бе??е? эра?а тиклем 166 йыл консулы) т?б?нд?ге ?????рен ??йл?п ишеттер?: ул Марцелл йортонда Архимед тарафынан ?орол?ан ??м Сиракуз?а трофей сифатында алып ?айтыл?ан ?оролманы к?р?. Шул у? ва?ытта ул ?Архимедты? икенсе ?лк?л?ге? билд?ле эшен? л? ту?тала. Марцелл уны ?иб???тхана?а тапшыра (храм Доблести[15][16]). Был ?оролма тура?ында Овидий[17], Лактанций ??м Клавдий Клавдиан[18] ?йтеп ?т?.

Клавдианды?, Архимед вафатынан ?у? 6 быуат ?тк?с, ?к?к к?мб??е? эшен тасуирлап бире?е и?тибар?а лайы?. Атап ?телг?н автор?ар был ?оролма мен?н ??ж?пл?н? ??м ?о?лана. ??г?р донъяла планеталар х?р?к?те Алла? ихтыярынан баш?а ??м?лг? ашырылмай ик?н, Архимед та Алла? бирг?н ил?ам яр?амынан тыш уны к?р? алма? ине?, — тиг?н ?ы?ымта?а кил? Цицерон[19][18].

И?т?лек

??г?ртерг?

Архимед исеме мен?н атал?ан:

  • Ай?а Archimedes кратеры;
  • 3600 Архимед астероиды;
  • Галилео Галилей: ?Архимед булма?а, мин бер ним?г? л? ?лг?ш? алма? инем?, ти.

И?к?рм?л?р

??г?ртерг?
  1. Жуков А. В. Вездесущее число ?пи?. — 2-е изд. — М.: Издательство ЛКИ, 2007. — С. 24—25. — 216 с. — ISBN 978-5-382-00174-6.
  2. Легенда Витрувий?ы? ?Об архитектуре? эшенд?, IX китабында, 3 б?лект? килтерелг?н.
  3. Сиракузды? Рим ??ск?ре башлы?ы Марцелл тарафынан ?амау?а тотолоуы ??м Архимедты? ?ур?ау?а ?атнашыуы тура?ында Плутархты? хе?м?тт?ренд? у?ыр?а м?мкин.
  4. ?у??ы йылдар?а был борон?о заман ?оралын тасуирлау?ы? д?р??л?г?н тикшере? ?с?н, бер нис? ?ынау ?тк?рел?. Т???лг?н ?улайлама ??ене? тулы?ынса яра?лылы?ын к?р??т?, бында ?ара.
  5. Был турала р?семд?р галерея?ы
  6. …??бер?е к?ск? тап?андан ?у?, ?рне?ле ?ы?ымта тыуа: ?Грецияны? ?асандыр байта? ?алимдар?ы донъя?а тыу?ыр?ан и? данлы?лы ?алаларыны? бере?е х??ер инде хатта унда й?ш??сел?р?е? и? б?й?г?н?? ??берлеген д? белм?й?.
  7. 7,0 7,1 Бондаренко ФН, 2013, с. 180
  8. Rorres Chris The Turn of the Screw: Optimal Design of an Archimedes Screw // Journal of Hydraulic Engineering. — Vol. 126. — № 1. — P. 72—80.
  9. Dalley Stephanie, Oleson John Peter Sennacherib, Archimedes, and the Water Screw: The Context of Invention in the Ancient World // Technology and Culture. — Johns Hopkins University Press, 2003. — Vol. 44. — № 1. — P. 1—26. — ISSN 0040-165X. — DOI:10.1353/tech.2003.0011
  10. 10,0 10,1 Кудрявцев, 1982
  11. 11,0 11,1 Житомирский, 1981, с. 16
  12. Житомирский, 1981, с. 45
  13. Веселовский, 1962, Комментарий к "Псаммиту" 6, с. 600
  14. Житомирский, 1981, с. 49—55
  15. Цицерон, 1994, О государстве. I. XIV, 21
  16. Житомирский, 1981, с. 56
  17. Овидий, 1973, VI. 277
  18. 18,0 18,1 Житомирский, 1981, с. 56—57
  19. Цицерон Тускуланские беседы, 1975, I. XXV. 63

?ылтанмалар

??г?ртерг?

рус теленд? ба?малар:

  • Архимед. Сочинения 2013 йыл 8 февраль архивлан?ан. на ilib.mccme.ru. Перевод, вступительная статья и комментарии Ю. Н. Веселовского. Перевод арабских текстов Б. А. Розенфельда. М.: Физматгиз, 1962, 640 с.
  • Архимед. Сочинения на math.ru. Перевод, вступительная статья и комментарии Ю. Н. Веселовского. Перевод арабских текстов Б. А. Розенфельда. М.: Физматгиз, 1962, 640 с.
 
Archimēdous Panta sōzomena, 1615
  • Архимед. Исчисление песчинок (Псаммит). — М.-Л., 1932.
  • Архимед. Сочинения. Перевод и комментарии И. Н. Веселовского. М.: Физматгиз, 1962, 640 с.

Исследования:

  • Башмакова И. Г. Дифференциальные методы у Архимеда. Историко-математические исследования, 6, 1953, с. 609—658.
  • Башмакова И. Г. Трактат Архимеда ?О плавающих телах?. Историко-математические исследования, 9, 1956, с. 759—788.
  • Ван дер Варден. Пробуждающаяся наука. Математика древнего Египта, Вавилона и Греции. Перевод с голландского. М.: Физматгиз, 1959.
  • Веселовский И. Н. Архимед. М.: Учпедгиз, 1957.
  • Житомирский С. В. Астрономические работы Архимеда. Историко-астрономические исследования, 11, 1977, с. 319—397.
  • Житомирский С. В. Архимед: Пособие для учащихся. 2007 йыл 10 март архивлан?ан. М.: Просвещение, 1981.
  • История математики под редакцией А. П. Юшкевича в трёх томах, М.: Наука. Том I. С древнейших времен до начала Нового времени. (1970) 2018 йыл 25 ноябрь архивлан?ан.
  • Каган В. Ф. Архимед, краткий очерк о жизни и творчестве. М.-Л.: Гостехиздат, 1951.
  • Чвалина А. Архимед. М.-Л.: ОНТИ, 1934.
  • Щетников А. И. Архимед, корабль Гиерона и ?золотое правило механики?. Сибирский физический журнал, 1995, № 4, с. 74-76.
  • Щетников А. И. Задача Архимеда о быках, алгоритм Евклида и уравнение Пелля. Математика в высшем образовании, № 2, 2004, с. 27-40.
  • Aaaboe A., Berggern J. L. Didactical and other remarks on some theorems of Archimedes and infinitesimals. Centaurus, 38, 1996, p. 295—316.
  • Berggern J. L. A lacuna in Book I of Archimedes’ Sphere and Cylinder. Historia mathematica, 4, 1977, p. 1-5.
  • Berggern J. L. Spurious theorems in Archimedes’ Equilibria of Planes. Archive for History of Exact Sciences, 16, 1977, p. 87-103.
  • Dijksterhuis E. J. Archimedes. Copenhagen, 1956.
  • Drachmann A. G. Fragments from Archimedes in Heron’s Mechanics. Centaurus, 8, 1963, p. 91-146.
  • Heath T. L. The works of Archimedes. (Repr. NY: Dover, 2002)
  • Netz R., Saito K., Tschernetska N. A new reading of Method Proposition 14: Preliminary evidence from the Archimedes palimpsest. SCIAMVS, 2, 2001, p. 9-29; 3, 2002, p. 109—127.
黄皮不能和什么一起吃 嘴角生疮是什么原因 198是什么意思 hpv用什么药 什么叫正盐
鸡血藤手镯有什么功效 偏头痛吃什么药见效快 什么叫保守治疗 指奸是什么意思 头皮毛囊炎用什么洗发水
什么生花 玳瑁是什么 甲状腺做什么检查最准确 疤痕痒是什么原因 七是什么意思
23333是什么意思 老学究什么意思 见性成佛是什么意思 腋下出汗多是什么原因 腰疼是什么病
天天喝奶茶有什么危害hcv9jop7ns5r.cn 阴对什么hcv8jop4ns6r.cn 开水冲服是什么意思hcv9jop6ns2r.cn 霉菌性中耳炎用什么药hcv9jop4ns7r.cn 宝宝睡觉流口水是什么原因hcv9jop0ns4r.cn
红细胞压积偏高是什么意思hcv8jop2ns6r.cn 扁桃体发炎吃什么药好得快hcv8jop7ns8r.cn 痰湿中阻吃什么中成药hcv8jop5ns4r.cn 贫血喝什么茶hcv9jop5ns0r.cn pp是什么材料hcv9jop1ns7r.cn
好吃懒做是什么生肖hcv9jop6ns7r.cn 智齿不拔有什么危害hcv9jop2ns9r.cn id医学上是什么意思hcv9jop6ns1r.cn 扁平苔藓是什么原因引起的hcv9jop6ns8r.cn 夜咳嗽是什么原因96micro.com
518是什么星座hcv8jop7ns3r.cn 小孩嘴唇发红是什么原因hcv9jop2ns4r.cn 法国铁塔叫什么hcv8jop5ns5r.cn 吃什么对胰腺有好处hcv8jop8ns7r.cn 天蝎座后面是什么星座hcv9jop2ns8r.cn
百度